Nhiệt độ chớp cháy, nhiệt độ tự cháy của xăng dầu là một đặc trưng quan trọng để phân biệt các loại nhiên liệu và đánh giá mức độ nguy hiểm của chúng.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu về nhiệt độ chớp cháy của xăng dầu, cách đo nhiệt độ chớp cháy và các biện pháp phòng cháy cho kho xăng dầu.
1. Nhiệt độ chớp cháy, nhiệt độ tự bốc cháy của xăng dầu
1.1. Nhiệt độ chớp cháy là gì?
Nhiệt độ chớp cháy (Flash Point) là nhiệt độ thấp nhất ở áp suất khí quyển mà tại đó một hợp chất hữu cơ hoặc vật liệu dễ bay hơi tạo thành lượng hơi đủ để bốc cháy trong không khí khi gặp nguồn phát tia lửa.
Nhiệt độ chớp cháy có thể được đo bằng hai phương pháp: cốc hở (Cleveland Open Cup) và cốc kín (Pensky-Martens). Nhiệt độ chớp cháy cốc hở thường cao hơn nhiệt độ chớp cháy cốc kín do sự thoát hơi của vật liệu.
1.2. Nhiệt độ tự bốc cháy là gì?
Nhiệt độ tự bốc cháy là mức nhiệt độ thấp nhất mà tại đó, hỗn hợp hơi của nhiên liệu và không khí tự động bốc cháy, không cần có sự tiếp xúc của nguồn nhiệt (lửa…). Nó được áp dụng cho tất cả các chất rắn, lỏng và khí.
Nhiệt độ tự bốc cháy của một số nhiên liệu
Nhiên liệu | Nhiệt độ tự bốc cháy (°C) | Nhiên liệu | Nhiệt độ tự bốc cháy (°C) |
Benzene | 560 | Methane | 540 |
Propane | 450 | Diethyl ether | 160 |
Methanol | 385 | Hydrogen | 400 |
Ethanol | 558 | Butane | 405 |
1.3. Nhiệt độ chớp cháy của xăng dầu
Xăng dầu là một loại nhiên liệu được chiết xuất từ dầu mỏ, bao gồm xăng, dầu diesel, dầu hỏa và các sản phẩm khác. Mỗi loại xăng dầu có nhiệt độ chớp cháy khác nhau, phụ thuộc vào thành phần hóa học và tỷ lệ các hydrocarbon. Nhiệt độ tự bốc cháy của xăng là khoảng 247 – 280°C, điểm chớp cháy của xăng khá thấp, khoảng -43°C. Vì thế, khi gặp lửa xăng rất dễ bốc cháy.
Điểm chớp cháy của các loại nhiên liệu
Nhiên liệu | Điểm chớp cháy (°C) | Nhiên liệu | Điểm chớp cháy (°C) |
Xăng | -43 | Ethanol | 13 |
Propane | -105 | Biodiesel | 130 |
Pentane | -57 | Dầu hỏa | 38 – 72 |
Diethyl ether | -45 | Methanol | 11 |
Acetone | -20 | Isopropyl alcohol | 12 |
Benzene | -11 | Pyridine | 20 |
Isooctane | -12 | Xylene | 27 – 32 |
n-Hexane | -22 | Toluene | 4 |
Dầu diesel có nhiệt độ tự bốc cháy ở khoảng 260°C, nhiệt độ chớp cháy khoảng 55°C. Dầu diesel ít bay hơi hơn xăng, nên an toàn hơn trong việc lưu trữ và xử lý.
Dầu hỏa có nhiệt độ tự bốc cháy khoảng 254°C, nhiệt độ chớp cháy từ 38-72°C. Dầu hỏa cũng ít bay hơi hơn xăng và dầu diesel, nhưng vẫn có thể gây nguy hiểm khi tiếp xúc với nguồn nhiệt.
2. Phòng cháy kho xăng dầu
Mặc dù việc xăng dầu tự bốc cháy là rất khó xảy ra nếu như không có nguồn lửa, tuy nhiên với thời tiết nắng nóng kéo dài, nền nhiệt tăng cao như hiện nay, các trạm xăng hay kho xăng vẫn cần có những biện pháp phòng cháy. Một số biện pháp cơ bản là:
– Kiểm tra thường xuyên thiết bị điện, ống dẫn và van an toàn để tránh rò rỉ hoặc ngắn mạch.
– Lắp đặt các thiết bị cảnh báo và phun nước tự động để phát hiện và dập tắt lửa nhanh chóng.
– Giữ khoảng cách an toàn giữa các bể chứa xăng dầu và các nguồn nhiệt khác.
– Không hút thuốc, đốt lửa hay sử dụng các thiết bị phát tia lửa gần khu vực xăng dầu.
– Đeo các trang thiết bị bảo hộ cá nhân khi làm việc với xăng dầu.
– Đào tạo và tập huấn cho nhân viên về các kỹ năng phòng cháy và chữa cháy.
3. Kết luận
Nhiệt độ chớp cháy của xăng dầu là một thông số quan trọng để đánh giá tính chất của nhiên liệu và mức độ nguy hiểm của chúng. Nhiệt độ chớp cháy cũng được sử dụng trong các quy định an toàn và vận chuyển của xăng dầu. Để phòng cháy cho kho xăng dầu, cần có những biện pháp kiểm soát nguồn nhiệt, cảnh báo và xử lý sự cố kịp thời.